Promocja! Już teraz kup nawilżacz Klarta Humea WiFi a otrzymasz filtr za 1zł! Zobacz promocję

Blog Klarta

Smog samochodowy na ulicy i w domu – jak z nim walczyć?

Opublikowano: piątek, 03.03.2023
Smog z silników samochodowych

Czy wiesz, że nawet przy zamkniętych oknach do twojego domu nieustannie napływa powietrze zanieczyszczone spalinami samochodowymi? O ile transport kołowy przyczynia się w nieznacznym stopniu do emisji pyłów zawieszonych PM2,5 i PM10 (odpowiednio 10,2 i 7,8%), o tyle jest głównym źródłem emisji tlenków azotu (średnio 37%).

Przedmiotem uwagi jest również emisja dwutlenku węgla podczas spalania paliw w samochodach. Przyczynia się ona do nieustannego ocieplania klimatu i grożącej nam katastrofy klimatycznej. Jak transport samochodowy przyczynia się do zanieczyszczenia powietrza w Polsce i jak bronić się przed zanieczyszczeniami w domu? Zachęcamy do lektury artykułu.

Skąd biorą się zanieczyszczenia komunikacyjne?

Smog samochodowy Europa
Ruch uliczny w jednym z europejskich miast. Źródło: Canva.com

Smog uliczny to mieszanina substancji wytwarzanych na skutek nieefektywnego spalania paliw wykorzystywanych przez pojazdy silnikowe oraz pyłu pochodzącego z opon i układu hamulcowego.

Jak samochody zanieczyszczają środowisko?

Wg raportu Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE) z 2017 roku, transport drogowy w Polsce odpowiada za:

  • 7,8 % emitowanych pyłów PM10 w polskim powietrzu
  • 10,2 % emitowanych pyłów PM2,5
  • jedynie 0,9% emitowanych wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA)
  • i aż 37% NOx (tlenki azotu).

Oprócz tego pojazdy wytwarzają też ołów, dioksyny oraz rakotwórczy benzen i 1,3-butadien.

Pokrywa się to z obserwacjami na terenie całej UE, gdzie w 2018 tlenki azotu (NOx) pochodziły w 39 % z transportu, PM2,5 i PM10 zaś w około 10%.

Ilość wydzielanych zanieczyszczeń uzależniona jest m.in. od rodzaju silnika, znajdującego się w pojeździe. Najgorzej pod tym względem wypadają silniki Diesel, które według Emission Analytic w 97% przekraczają normy w zakresie emisji tlenków azotu. Wpływ na to ma też naturalnie wiek samochodu. Im starsze silniki, niewyposażone w katalizatory czy filtry powietrza, tym wartości te będą większe.

Normy spalin od Euro 1 do Euro 6 – jak zmieniały się dopuszczalne limity?

Wiek samochodu ma niebagatelne znaczenie w emisji spalin. Nie chodzi tu jednak o wiek samochodu, a technologie w nim (nie)zastosowane. Niektóre pojazdy ze wczesnych lat 90-tych nie posiadały katalizatorów. Nie było też mowy o filtrach cząstek spalin – DPF w dieslach i GPF w samochodach zasilanych benzyną.

Choć średnie zużycie paliwa nowych i starych modeli może być podobne, (nowsze samochody mają oszczędniejsze silniki, ale ze względu na zastosowane technologie są cięższe) emisja pyłów zawieszonych PM, tlenków azotu czy siarki w starszych samochodach jest większa. Dobrze ilustruje to wykres, który znajdziemy w raporcie Najwyższej Izby Kontroli z 2020 roku o ruchu drogowym i smogu.

Zależność emisja pyłów zawieszonych PM a normy spalin Euro

Raport Najwyższej Izby Kontroli pokazuje również dokładnie, jak poszczególne normy spalin Euro zmieniały limity dla poszczególnych frakcji zanieczyszczeń w silnikach diesla.

Na podstawie tego stworzyliśmy tabelę, porównującą limity obowiązujące w poszczególnych normach spalin Euro. Na końcu tabeli umieściliśmy też prawdopodobne limity obowiązujące w ramach Euro 7 (wyliczając ją na podstawie założeń przyjętych przez Parlament Europejski).

Norma EuroPyły zawieszone (PM)Tlenek węgla (CO)Tlenki azotu (NOx)
Euro 10,14 g/km2,72 g/km0,97 g/km
Euro 20,08 g/km1 g/km0,7 g/km
Euro 30,05 g/km0,64 g/km0,5 g/km
Euro 40,025 g/km0,5 g/km0,25 g/km
Euro 50,005 g/km0,5 g/km0,18 g/km
Euro 60,005 g/km0,5 g/km0,08 g/km
Euro 7?0,0045 g/km0,5 g/km0,052 g/km

Oprócz rodzaju silnika ważną rolę odgrywa sposób jazdy. W Polsce wielu kierowców nie zna lub nie stosuje zasad tzw. eco-drivingu, czyli ekologicznej i ekonomicznej jazdy samochodem. Warto wiedzieć, że przestrzeganie takich reguł jak hamowanie przez redukcję biegów, wyłączanie silnika podczas postoju albo unikanie gwałtownych hamowań i przyspieszeń wpływa zarówno na zmniejszenie emisji szkodliwych zanieczyszczeń, jak i na ograniczenie wydatków związanych z tankowaniem.

Norma spalin Euro 7 – co oznacza?

Co oznacza norma spalin Euro 7? Budząca strach u wielu kierowców, norma Euro 7 będzie niestety wiązała się z większymi kosztami produkcji, a więc i zakupu nowego samochodu. Dla środowiska ma ona jednak przynieść wymierne korzyści zakładając:

  • Zmniejszenie emisji NOx o 35% w samochodach osobowych i vanach oraz o 56% w autobusach i ciężarówkach
  • Zmniejszenie emisji pyłów zawieszonych PM o 12% w osobówkach i vanach oraz o 39% w autobusach i ciężarówkach
  • Zmniejszenie o 27% emisji pyłów powstających w wyniku ścierania się klocków i tarcz hamulcowych
  • Wprowadzenie normy dla amoniaku (NH3) – 0,02 g/km

Pomiary laboratoryjne, a rzeczywistość

Rura wydechowa z filtrem cząstek stałych
Rura wydechowa samochodu z filtrem cząstek stałych. Źródło: Canva.com

Homologacja (dopuszczenie do sprzedaży) wielu obecnych aut jest możliwa, gdyż uzyskują one w warunkach laboratoryjnych wartości spełniające normy WLTP (ujednolicona na całym świecie procedura kontroli zużycia paliwa i emisji spalin). W rzeczywistości zużycie to będzie oczywiście znacznie większe, np. w ruchu w zatłoczonym mieście czy przy dynamicznym stylu jazdy kierowcy. Częste hamowanie i ruszanie oraz niska średnia prędkość poruszania się w terenie zabudowanym sprawiają, że emisja szkodliwych substancji (przede wszystkim CO2) wzrasta.

Producenci coraz częściej wprowadzają do swoich ofert również samochody tzw. niskoemisyjnehybrydowe czy elektryczne. Ich niewątpliwą zaletą jest niskie lub zerowe zużycie paliwa. Elementy ścieralne, takie jak: bieżnik opon, klocki i tarcze hamulcowe emitowane są jednak do atmosfery w takim samym stopniu. Dodatkowo, samochody te pozwalają producentom na spełnianie warunków norm WLTP dla całej marki przy zachowaniu w gamie modelowej bardzo lubianych silników spalinowych. Biorąc bowiem pod uwagę średnią dla całego koncernu, obniżają one statystyki.

Jak smog uliczny wpływa na zdrowie?

Wpływ smogu ulicznego na zdrowie:

  • 7-10% większe ryzyko demencji starczej
  • Osłabienie procesów poznawczych, gorsze wyniki w nauce
  • Katar, kaszel
  • nasilenie objawów alergicznych i astmatycznych
  • Choroby układu oddechowego, np. zapalenia płuc, nowotwory płuc, gardła

Naukowcy z Public Health Ontario w latach 2001-2012 prowadzili analizę stanu zdrowia 6,5 mln Kanadyjczyków. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzili, że zamieszkiwanie w promieniu 50 m od ruchliwej ulicy zwiększa ryzyko demencji starczej o 7-10%.

Zdaniem badaczy winę za ten stan ponoszą obecne w zanieczyszczeniach komunikacyjnych pyły i dwutlenek azotu, które zaburzają pracę bariery krew-mózg, stanowiącej ochronę dla układu nerwowego. Tlenek azotu wpływa również na zwiększenie śmiertelności, na co zwrócił uwagę Gerald Jones z Ministerstwa Zdrowia Wielkiej Brytanii.

Oczyszczacze powietrza klarta

Tezę, według której kontakt ze smogiem ulicznym może skutkować nawet zgonem, potwierdzają zdarzenia, do których doszło w 1991 r. w Londynie. Utrzymujący się przez kilka dni wysoki poziom zanieczyszczeń – pochodzących głównie ze spalin samochodowych – doprowadził wówczas do śmierci 160 osób.

Przyczyną zaburzeń neurologicznych u osób zamieszkujących w pobliżu ruchliwych ulic może być również wysokie stężenie ołowiu. Obecność mniejszych ilości tego metalu prowadzi natomiast to zaburzenia procesu krwiotwórczego, a mówiąc ściślej do skrócenia żywotności erytrocytów i uszkodzenia ich błon komórkowych oraz zahamowania syntezy hemoglobiny.

Zobacz oczyszczacze powietrza Klarta »

Na kontakcie ze smogiem ulicznym cierpi również układ oddechowy. Metaanalizy dokonane przez zespół pod kierownictwem T. Nhunga udowodniły związek pomiędzy poziomem pyłu PM10 a ryzykiem hospitalizacji z powodu zapalenia płuc. Z kolei europejscy epidemiolodzy na podstawie badań przeprowadzonych na 312 000 osób stwierdzili, że istnieje zależność między zanieczyszczeniem powietrza pyłami zawieszonymi a rakiem płuc.

dziewczynka w maseczce na smog

Dziewczynka w masce przeciwpyłowej. Źródło: Canva.com

Jedną z grup najbardziej narażonych na negatywny wpływ zanieczyszczeń komunikacyjnych są dzieci. Badania prowadzone w Hiszpanii wykazały bowiem opóźnienie procesów poznawczych u uczniów szkół usytuowanych w pobliżu ruchliwych ulic. Ponadto najmłodsi – ze względu na niższą odporność i sposób oddychania – są bardziej podatni na choroby układu oddechowego związane ze smogiem.

Polecamy artykuł: Oczyszczacz powietrza dla dzieci i niemowląt.

Zanieczyszczenia komunikacyjne stanowią szczególne zagrożenie latem, ponieważ intensywne promieniowanie słoneczne prowadzi do reakcji fotochemicznych, a w rezultacie do wytworzenia się kolejnych niebezpiecznych substancji, w tym ozonu. Pierwszymi objawami podwyższonego poziomu ozonu w powietrzu są drapanie w gardle, kaszel, spłycenie oddechu, bóle głowy i senność. W przypadku długotrwałego kontaktu z nim mogą pojawić się duszności, podrażnienie oczu i bóle w klatce piersiowej. Bardzo wysokie stężenie ozonu powoduje wzrost ciśnienia tętniczego i obrzęk płuc.

Jak oczyszczacze Klarta zwalczają zanieczyszczenia komunikacyjne?

Oferowane przez nas oczyszczacze powietrza są wyposażone w filtry, które skutecznie zwalczają niebezpieczne substancje emitowane przez pojazdy silnikowe. Jednym z najważniejszych elementów każdego urządzenia marki Klarta jest filtr HEPA, który usuwa cząsteczki nawet kilkadziesiąt razy mniejsze od ludzkiego włosa, m.in. wspomniane pyły zawieszone.

Każdy oczyszczacz powietrza Klarta bardzo dobrze radzi sobie także z innymi zanieczyszczeniami komunikacyjnych, takimi jak benzen i tlenki azotu, co jest zasługą znajdujących się w nich filtrów węglowych. Oprócz tego aktywny węgiel redukuje poziom ozonu, stanowiącego poważne zagrożenie w okresie letnim.

Warto dodać, iż nasze urządzenia radzą sobie nie tylko z zanieczyszczeniami komunikacyjnymi. Filtr HEPA w połączeniu z węglem aktywnym sprawia, że Klarta to idealny oczyszczacz powietrza dla alergików i astmatyków.

Oczyszczacze powietrza klarta

W ofercie znajdują się oczyszczacze dostosowane do pracy w różnych miejscach. Klarta Forste 4 doskonale pasuje do sypialni, pokojów dziecięcych i innych pomieszczeń budynków mieszkalnych. Obecność blokady rodzicielskiej sprawia, że to bardzo dobry oczyszczacz powietrza dla dzieci, nawet najmłodszych.

Klarta Stor 2 również mogą być wykorzystywana w prywatnych domach i mieszkaniach, lecz sprawdzi się też jako:

W takich pomieszczeniach ze względu na obowiązujące przepisy wentylacyjne powinny być umieszczane oczyszczacze powietrza o bardzo wysokiej wydajności.

Oczyszczacz z nawilżaczem, czyli kompleksowa ochrona

Wraz z sezonem grzewczym (jesień-zima), obserwujemy też często spadek wilgotności powietrza. Ma to bezpośredni związek z wilgotnością względną, czyli objętością pary wodnej w powietrzu, która może zmieścić się w danym metrze sześciennym powietrza. W niskich temperatury pary wodnej zmieści się mniej. Aby chronić się przed smogiem, a jednocześnie nie ryzykować przesuszenia powietrza, warto wybrać zestaw złożony z dwóch urządzeń, czyli oczyszczacz powietrza z nawilżaczem.

Nawilżacze Klarta wykorzystują technologię ewaporacji, czyli proces naturalnego odparowywania wody. Wyróżniają się wysoką wydajnością, obecnością higrostatu, możliwością sterowania poprzez wi-fi oraz eleganckim wyglądem.

Maski smogowe – ochrona zdrowia w sezonie grzewczym i nie tylko

maska smogowa ochrona na zewnatrz

Podczas gdy oczyszczacze powietrza zapewniają skuteczną ochronę naszego zdrowia i dobrego samopoczucia wewnątrz budynków, co zrobić gdy w trakcie epizodów smogowych, musimy wrócić z pracy, odprowadzić dziecko do przedszkola czy załatwić sprawy w urzędzie? Najlepszym rozwiązaniem są maski smogowe (nazywane też maskami antysmogowymi). Wybór jest szeroki, od takich za 50 zł po modele kosztujące nawet 400 zł.

Jednak najważniejsze elementy maski smogowej to przede wszystkim:

  • Odpowiedni filtr: zwróć uwagę na klasę filtra, wybierając maski z filtrem m.in. FFP2 lub FFP3 (odpowiednik filtra HEPA i węglowego).
  • Dopasowanie do twarzy: aby, była skuteczna, powinna szczelnie przylegać do twarzy, ale nie utrudniać w znacznym stopniu oddychania. Dlatego też dobrze jeśli wykonana jest np. z gęstej siateczki mesh. Sztywny neopren może np. nie pozwalać na elastyczne odginanie i dopasowanie do kształtu twarzy.
  • Nosek i zapięcia; tzw. „nosek” czyli klamra, dopasowująca maseczkę do kształtu naszego nosa jest dodatkowym atutem, dzięki któremu być może łatwiej będzie nam oddychać. Maski mogą mieć też różne zapięcia lub wiązania (z tyłu głowy) Rzepy są zdecydowanie najwygodniejsze, choć z czasem mogą przestać skutecznie sklejać.

Źródła:

  1. Adamkiewicz, M., Matyjasik, N. Smog w Polsce i jego konsekwencje. Polski Instytut Ekonomiczny. 12.2019. https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2020/03/PIE-WP_5-2019.pdf. Dostęp do strony internetowej: 06.05.2023.
  2. Ćwik, P. Smog to nie tylko spaliny. Połowa samochodowych emisji PM 10 pochodzi z hamulców i opon. Smoglab. 10.10.2018. https://smoglab.pl/smog-to-nie-tylko-spaliny-polowa-samochodowych-emisji-pm-10-pochodzi-z-hamulcow-i-opon/. Dostęp do strony internetowej: 23.10.2023
  3. Ehl, D. Noga z gazu w Holandii. DW. 16.03.2020. https://www.dw.com/pl/noga-z-gazu-w-holandii/a-52796491. Dostęp do strony internetowej: 20.03.2023
  4. Popp, D. Euro 7: MEPs back new rules to reduce road transport emissions. Aktualności Parlament Europejski. 12.10.2023. https://www.europarl.europa.eu/news/pl/press-room/20231009IPR06746/euro-7-meps-back-new-rules-to-reduce-road-transport-emissions. Dostęp do strony internetowej: 23.10.2023
  5. Autor nieznany. Strefa Czystego Transportu, https://sctwarszawa.pl/zanieczyszczenie-powietrza/. Dostęp do strony internetowej: 20.03.2023
  6. Autor nieznany. Zabójczy smog z samochodowych spalin. Najwyższa Izba Kontroli. 07.12.2020. https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/zabojczy-smog-z-samochodowych-spalin.html. Dostęp do strony internetowej: 23.10.2023

FAQ – najczęściej zadawane pytania o smog samochodowy

1. Czy samochody powodują smog?

Samochody odpowiedzialne są głównie za produkcję tlenków azotu będących składnikiem smogu – w Polsce średnio 37% tlenków azotu pochodzi z transportu. W dużych miastach liczba ta wzrasta do 70%. Oprócz tego w mniejszym stopniu samochody przyczyniają się do emisji pyłów PM2,5 i PM10 – około 10%.

2. Jakie zanieczyszczenia powodują samochody?

Za najgroźniejsze zanieczyszczenia generowane przez transport kołowy uznaje się tlenki azotu (ok. 52% występujących w atmosferze) oraz tlenki węgla (26% w atmosferze pochodzi z transportu).

3. Co najbardziej powoduje smog?

W Polsce jest to przede wszystkim niska emisja, czyli produkty uboczne pieców i kotłów grzewczych. Niskiej jakości materiały opałowe, np. miał zamiast węgla, przyczyniają się do pogorszenia sytuacji. W dalszej kolejności za smog w Polsce odpowiedzialne są: przemysł, rolnictwo i transport.

Przeczytaj również

Aż 98% alergików ceni oczyszczacz powietrza Klarta

Oczyszczacz powietrza w nocy. 10 pytań i odpowiedzi jak używać

Klarta Humea Wifi czy Humea Grande – wybierz odpowiedni nawilżacz do swoich potrzeb

Nawilżacz powietrza a pielęgnacja skóry. 10 zalet nawilżania powietrza

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Przesyłając swój komentarz, wyrażasz zgodę na warunki regulujące publikowanie opinii na klarta.pl.
Klarta Poland Eu Sp z o. o., z siedzibą w Warszawie, będzie pełnić rolę administratora danych osobowych, które podajesz lub zostawiasz, przesyłając swoją opinię. Twoja opinia stanie się widoczna po pozytywnym procesie weryfikacji.