To filtry decydują o tym, jakie zanieczyszczenia zatrzymuje oczyszczacz. Ich rodzaj powinien być zatem dostosowany do funkcji, którą ma spełniać urządzenie. Wyjaśniamy, który filtr powietrza do domu jest potrzebny w zależności od tego, jakie zanieczyszczenia mają być eliminowane.
Antysmogowe filtry powietrza do domu – HEPA i węglowy
W Polsce główną przyczyną decyzji o zakupie oczyszczacza powietrza jest chęć ochrony przed smogiem. W takiej sytuacji najlepiej sprawdzi się urządzenie wyposażone w filtr HEPA oraz filtr węglowy. Oba są niezbędne, ponieważ uzupełniają nawzajem swoje działanie.
- Filtr HEPA zatrzymuje główny składnik smogu, czyli pyły zawieszone PM1, PM2,5 i PM10. Poza zanieczyszczaniami smogowymi usuwa alergeny, bakterie i wirusy. HEPA to skrót od słów High Efficiency Particulate Air, co po polsku oznacza wysokoskuteczny lub wysokosprawny filtr cząsteczkowy powietrza. Filtr ten zbudowany jest z licznych warstw włókna polimerowego, złożonych w kształt harmonijki. Każda warstwa ma pory o średnicy 0,3 mikrona (µm), przez które przepływa powietrze.
- Filtr węglowy pochłania szkodliwe gazy, a więc m.in. lotne związki organiczne oraz tlenki siarki i azotu. Dodatkowo eliminuje nieprzyjemne zapachy. Filtr ten zbudowany jest z węgla aktywnego, który powstaje z różnych materiałów węglowych poddanych odpowiedniej obróbce. Charakteryzuje się bardzo dobrym stosunkiem powierzchni chłonnej do masy. Działanie filtra węglowego polega na adsorpcji, czyli wiązaniu cząsteczek na powierzchni materiału.
Wysoka skuteczność połączenia filtra HEPA i węgla aktywnego sprawia, że jest ono często wykorzystywane w urządzeniach oczyszczających powietrze. Oba te filtry stanowią podstawowe technologie w oczyszczaczach Klarta Forste 4 i Klarta Stor 3.
Filtr powietrza do domu alergika – HEPA
Drugim częstym powodem zakupu oczyszczacza powietrza jest alergia wziewna. W 2021 przeprowadziliśmy badanie wśród alergików korzystających z oczyszczaczy Klarta i zapytaliśmy ich, czy urządzenie pomogło na dolegliwości alergiczne. 29,3% pytanych stwierdziło całkowitą eliminację objawów, natomiast 68,6% ich zmniejszenie.
Te wyniki potwierdzają, że dobry oczyszczacz powietrza jest bardzo pomocny przy alergii. Podstawową rolę w takim urządzeniu odgrywa wspomniany już filtr HEPA. Poza pyłami zawieszonymi zatrzymuje on bowiem:
- kurz oraz roztocza kurzu domowego,
- zarodniki pleśni,
- pyłki roślinne,
- sierść i naskórek zwierzęcy, będące nośnikami alergenów zwierzęcych.
Filtry w oczyszczaczu dla palacza – węglowy i HEPA
W dymie tytoniowym wyróżnia się strumień główny, trafiający do ust palacza oraz boczny, wypływający z końcówki palonego papierosa. Oczyszczacz powietrza umożliwia usuwanie z powietrza tego drugiego. W przypadku strumienia bocznego 15% składników znajduje się w fazie cząsteczkowej, natomiast w fazie gazowej 85%.
Oznacza to, że podobnie jak przy smogu, przydatne są zarówno filtr HEPA, jak i filtr węglowy, przy czym to ten drugi ma tutaj więcej zanieczyszczeń do usunięcia.
Filtr wstępny w oczyszczaczu – dlaczego jest przydatny?
Podsumowując przedstawione do tej pory informacje, można stwierdzić, że filtry HEPA oraz węglowy to najważniejsze technologie dobrego oczyszczacza powietrza. Pojawia się zatem pytanie: co z filtrem wstępnym, który jest obecny w wielu urządzeniach? Czy stanowi on zbędny element? Zdecydowanie nie.
Filtr wstępny zatrzymuje duże zanieczyszczenia, głównie kurz oraz sierść. Odgrywa więc pomocniczą rolę przy alergii. Ponadto zapobiega zbędnemu zapychaniu dalszych filtrów. Zgromadzone na nim zanieczyszczenia można (a nawet trzeba) szybko usunąć. Nie trzeba przy tym obawiać się uszkodzenia filtra, do którego mogłoby dojść np. wtedy, gdyby próbowało się usunąć kurz i sierść z filtra HEPA, zazwyczaj nieprzystosowanego do czyszczenia.
Filtr wstępny jest zatem bardzo przydatny, chociaż nie bierze udziału w usuwaniu z powietrza najgroźniejszych zanieczyszczeń.
Jak dbać o filtry powietrza w oczyszczaczu?
Wybór oczyszczacza z odpowiednimi filtrami jest ważny, ale istotną rolę odgrywa także ich prawidłowa eksploatacja. Aby dobrze spełniały swoją funkcję, należy regularnie je wymieniać (filtr HEPA i węglowy) lub czyścić (filtr wstępny). Zużyte lub zapchane ograniczają przepływ powietrza, czyli oczyszczanie staje się mniej efektywne.
Częstotliwość wymiany filtrów może być różna. W oczyszczaczu Klarta Forste 4 żywotność szacowana jest na rok, natomiast w Klarcie Stor 3 na dwa lata. Jednak w praktyce na tempo zużywania filtrów wpływają jakość powietrza w miejscu użytkowania oczyszczacza oraz częstotliwość korzystania z niego.
Warto zatem co jakiś czas skontrolować stan filtrów. Zmiana koloru filtra HEPA z białego na ciemnoszary lub czarny to oznaka jego zużycia.
Jeśli chodzi o filtr wstępny, to nie podlega on wymianie, lecz powinien być regularnie oczyszczany. Najlepiej robić to przy pomocy delikatnej ściereczki lub odkurzacza z miękką końcówką, pracującego na niskich obrotach.
Źródła:
- Melvin W. First, HEPA filters, libertpub.com
- Haldane King, Activated carbon air filters: everything you need to know, molecule.com
- Środowiskowy dym tytoniowy a choroby sercowo-naczyniowe – coraz bardziej doceniany problem w Europie, kardiologia.biziel.pl