Smog londyński – czy grozi nam w Polsce?

Co to jest smog typu Londyńskiego i czym różni się od smogu Los Angeles? Dlaczego w ogóle opisując to zjawisko posługujemy się znanymi miastami? Trwający od 5 do 9 grudnia do 1952 epizod gęstego smogu doprowadził do środowiskowej katastrofy i śmierci ok. 12 tysięcy londyńczyków, z których większość zmarła z powodu niewydolności płuc i hipoksji. Kiedy mówimy o smogu londyńskim i czy występuje on również w Polsce?

Jak powstaje smog londyński?

W grudniu 1952 roku Londyn stał się miejscem wyjątkowych warunków atmosferycznych. W ciągu zaledwie jednego dnia temperatura gwałtownie spadła. Tego samego dnia, kiedy jeszcze panowało ciepłe, słoneczne powietrze, zaczęła tworzyć się gęsta mgła.

Spadek temperatury oraz wzrost wilgotności były odczuwalne przez mieszkańców miasta, którzy zaczęli intensywnie ogrzewać swoje domy, wykorzystując głównie niskiej jakości węgiel. Jeśli dołożymy do intensywną pracę fabryk (mówimy w końcu o latach 50-tych ub.w.) oraz transport uliczny, otrzymamy odpowiedź, dlaczego następnego poranka Londyn spowiła całkowita ciemność.

Brunatna mgła, jaka unosiła się nisko nad ziemią to efekt zanieczyszczeń powietrza, które połączyły się z mgłą, tworząc ciężką chmurę (z racji masy pozostającą blisko ziemi). W efekcie, każdemu oddechowi towarzyszył nieustanny kontakt z ogromnymi ilościami szkodliwych substancji.

Niekorzystne warunki atmosferyczne, sprzyjające powstawaniu smogu

1. Niskie temperatury – W grudniu 1952 roku zanotowano gwałtowny spadek temperatury. Zimne powietrze nie tylko skłania do masowego ogrzewania, ale również sprzyja tworzeniu się mgły.

 2. Mgła i stagnacja powietrza – wspomniana mgła powstaje, gdy powietrze jest wilgotne i chłodne. W Londynie mgła była szczególnie gęsta, ponieważ zimne powietrze zatrzymywało wilgoć, tworząc niewielkie kropelki wody, które łączyły się z zanieczyszczeniami.
W wyniku tego, substancje zanieczyszczające powietrze (np. tlenki siarki, pyły węglowe, tlenki azotu) nie mogły się rozproszyć, lecz utrzymywały się tuż przy ziemi.

3. Zjawisko inwersji termicznej – W normalnych warunkach powietrze jest cieplejsze u góry, a chłodniejsze bliżej ziemi, co umożliwia cyrkulację powietrza. Inwersja termiczna (gdy na dworze jest zimno), przyczynia się do odwrotnego zjawiska.

Zimne powietrze, „uwięzione” przy ziemi nie może się unosić, ciepłe zaś wyżej blokuje jego ruch. To powoduje, że zanieczyszczenia gromadzą się w dolnych warstwach atmosfery, tworząc smog.

Czynniki antropogeniczne sprzyjające powstawaniu smogu

W Polsce smog londyński jest szczególnie problematyczny w okresie grzewczym, co ma związek z mechanizmem jego powstawania. Głównym jego źródłem jest bowiem niska emisja.

1. Niska emisja – sadza z kominów, tlenki azotu, siarki oraz pyły zawieszone PM1, PM2,5 czy PM10. To wszystko wylatuje z naszych kominów w trakcie sezonu grzewczego.

Termin niska emisja odnosi się do emisji pyłów i gazów na wysokości do 40 m, pochodzących głównie z pieców domowych oraz lokalnych kotłowni węglowych. Polskie miasta natomiast od lat znajdują się w czołówce europejskich rankingów miast z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem.

2. Transport – choć kojarzone są głównie ze smogiem fotochemicznym, pojazdy spalinowe przyczyniają się do powstawania smogu, emitując do atmosfery tlenki azotu, ale również starte elementy opon, klocków czy tarcz hamulcowych.

3. Produkcja przemysłowa – Instytut Ochrony Środowiska szacuje wprawdzie, że zaledwie 8,1% pyłów PM10 pochodzi wskutek procesów spalania w przemyśle. 8 % to procesy produkcyjne, a 9,3% to procesy spalania w sektorze produkcji i transformacji energii.

Niemniej przemysł, zwłaszcza tzw. przemysł ciężki (wydobywczy, metalurgiczny, zbrojeniowy), ale również spożywczy czy farmaceutyczny sprzyjają powstawaniu smogu.

Dlaczego o tym piszemy? Skutki smogu dla zdrowia

Składniki smogu, w szczególności smogu kwaśnego (londyńskiego) mają wyraźnie negatywny wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie. Wśród skutków ekspozycji na nie znajdują się:

Nowotwory:

• Smog sprzyja głównie nowotworom płuc i krtani.
• Może również powodować raka mózgu, pęcherza lub białaczkę.

Choroby układu sercowo-naczyniowego:

• Wzrost liczby pacjentów z zawałami, udarami i zatorami w smogowe dni.

Schorzenia układu oddechowego:

• Smog podrażnia drogi oddechowe, co pogarsza stan osób z astmą lub przewlekłą obturacyjną chorobą płuc.

Pogorszenie stanu układu nerwowego:

• Osoby mieszkające w obszarach o wysokim stężeniu smogu są bardziej narażone na rozwój demencji, choroby Alzheimera i Parkinsona.
• U dzieci smog może powodować opóźnienie rozwoju funkcji poznawczych.

Jak chronić się przed smogiem? Oczyszczacze powietrza Klarta

Klarta Forste 4 i Klarta Stor 3 to czyste powietrze w nawet 5 minut! Nawet najszczelniejsze drzwi i stolarka okienna nie są w stanie w pełni ochronić nas przed smogiem panującym na dworze. Szacuje się bowiem, że ok. 30 % smogu z dworu przedostaje się do wnętrz mieszkań i biur.

Najskuteczniejszym sposobem ochrony, są oczyszczacze powietrza. Zarówno Klarta Forste 4, jak i Klarta Stor 3 najbardziej do najbardziej restrykcyjnych oczyszczaczy powietrza na polskim rynku, zaprogramowane tak, by zwiększać swoje obroty przy 6 i 8 μg/m³ PM2,5.

Dzięki imponującej wydajności oczyszczania oraz restrykcyjnemu algorytmowi, który steruje urządzeniami, Klarta Stor 3 może przefiltrować pokój 20 m² w nawet 5 minut!

Deklasując w ten sposób konkurencję, nasze urządzenia deklasują też smog, skutecznie pochłaniając pyły zawieszone, benzo(a)piren, tlenki azotu, tlenki siarki i wiele szkodliwych wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych.

Nie byłoby to możliwe bez udziału skutecznego systemu filtracji, w którym pierwsze skrzypce odgrywa filtr HEPA. Do tego filtr węglowy, wstępny, a także jonizator plazmowy ION Plasma Air. Synergia najbardziej skutecznych rozwiązań filtracyjnych i rygorystycznego algorytmu gwarantuje czyste i zdrowe powietrze dla Ciebie i Twoich bliskich.

Nie tylko smog – wybierz powietrze wolne od alergenów, bakterii i wirusów

Filtr HEPA H13 może zatrzymać na swojej powierzchni do 99,97% mikrobów i drobnoustrojów o najtrudniejszej do wyłapania frakcji 0,3 μm. Stanowi więc skuteczną barierę dla roztoczy kurzu domowego, białka śliny zwierząt, zarodników pleśni, grzybów czy w końcu pyłków roślin.

Dodatkowo, dzięki filtrowi wstępnego, oczyszczacze powietrza Klarta skutecznie wychwytują również kłęby kurzu, sierść czy włosy.